31 X 1883, Warszawa/Warsaw –
3 III 1943, Auschwitz-Birkenau
Biografia
Jacob „Jac” Maliniak studiował w Konserwatorium Muzycznym w Warszawie, ale musiał uciekać do Norwegii. Przez wiele lat pracował jako kapelmistrz w restauracji Palmehaven w Trondheim.
Jacob „Jac” Maliniak, syn Anny i Benjamina, urodził się w Warszawie w 1883 r. Uczył się w Konserwatorium Muzycznym w rodzinnym mieście jako skrzypek i dyrygent. W 1909 r. ożenił się z Mathilde Halpern, małżeństwo miało jedną córkę. W Warszawie grał w orkiestrze symfonicznej, w której Edvard Grieg występował jako dyrygent gościnny. Jacob toczył także intensywne dyskusje z Arnoldem Schönbergiem, twórcą rewolucyjnej skali dwunastotonowej, dotyczące aranżacji kompozycji i orkiestracji.
Pierwsza wojna światowa zmusiła rodzinę do wyjazdu z Warszawy. Przybyli do Norwegii w 1918 r. Jacob pracował wcześniej jako muzyk w restauracjach i orkiestrach w Berlinie, więc szybko zaczął odnosić sukcesy zawodowe i już w tym samym roku rozpoczął pracę jako pierwszy dyrygent w restauracji Palmehaven Hotelu Britannia w Trondheim. Muzycy zabawiali gości restauracji trzy razy dziennie.
6 października 1942 r. władze okupacyjne ogłosiły stan wyjątkowy w rejonie Trondheim. Aresztowano żydowskich mężczyzn, kobiety i dzieci wyrzucono z domów i zatrzymano w dwóch mieszkaniach. 26 listopada aresztowani zostali wysłani pociągiem do Oslo i osadzeni w więzieniu Bredtveit. Jacob i Mathilde Maliniak byli dwojgiem ze 158 Żydów z Norwegii, których deportowano na statku MS Gotenland 25 lutego 1943 r. Kiedy przybyli do Auschwitz-Birkenau, Jacob i Mathilde zostali wysłani prosto do komory gazowej. Ich córce Maryli udało się przedostać do Szwecji po dramatycznej ucieczce. Podobnie jak jej ojciec została zawodowym muzykiem. Miała też własną orkiestrę.
Po wojnie utworzono Fundusz Pamięci Jaca i Matyldy Maliniaków. Fundusz wspiera młodych skrzypków związanych z Trøndelag (region w środkowej Norwegii). Podczas otwarcia wystawy Dom. Zniknął. Holokaust w Trondheim (Hjemme. Borte. Holocaust i Trondheim) w Muzeum Żydowskim w Trondheim w 2019 r. zaprezentowano skrzypce Jaca Maliniaka oraz zagrano na tym instrumencie. Dziś ich właścicielem jest jeden z jego wnuków. Instrument jest do dyspozycji pierwszego koncertmistrza Orkiestry Symfonicznej w Trondheim.
Jacob Maliniak grający na skrzypcach. Ze zbiorów Muzeum Żydowskiego w Oslo
Strona tytułowa utworu L’amour, quel délice! Ze zbiorów Muzeum Żydowskiego w Oslo
Jacob Maliniak z inną skrzypaczką. Ze zbiorów Muzeum Żydowskiego w Oslo
Restauracja Palmehaven w Trondheim w Norwegii, w której grał Jacob Maliniak (Teatr Narodowy Norwegii, domena publiczna)
Kompozycja zapisana przez Jacoba Maliniaka. Ze zbiorów Muzeum Żydowskiego w Oslo
Jacob „Jac” Maliniak studiował w Konserwatorium Muzycznym w Warszawie, ale musiał uciekać do Norwegii. Przez wiele lat pracował jako kapelmistrz w restauracji Palmehaven w Trondheim.
Jacob „Jac” Maliniak, syn Anny i Benjamina, urodził się w Warszawie w 1883 r. Uczył się w Konserwatorium Muzycznym w rodzinnym mieście jako skrzypek i dyrygent. W 1909 r. ożenił się z Mathilde Halpern, małżeństwo miało jedną córkę. W Warszawie grał w orkiestrze symfonicznej, w której Edvard Grieg występował jako dyrygent gościnny. Jacob toczył także intensywne dyskusje z Arnoldem Schönbergiem, twórcą rewolucyjnej skali dwunastotonowej, dotyczące aranżacji kompozycji i orkiestracji.
Pierwsza wojna światowa zmusiła rodzinę do wyjazdu z Warszawy. Przybyli do Norwegii w 1918 r. Jacob pracował wcześniej jako muzyk w restauracjach i orkiestrach w Berlinie, więc szybko zaczął odnosić sukcesy zawodowe i już w tym samym roku rozpoczął pracę jako pierwszy dyrygent w restauracji Palmehaven Hotelu Britannia w Trondheim. Muzycy zabawiali gości restauracji trzy razy dziennie.
6 października 1942 r. władze okupacyjne ogłosiły stan wyjątkowy w rejonie Trondheim. Aresztowano żydowskich mężczyzn, kobiety i dzieci wyrzucono z domów i zatrzymano w dwóch mieszkaniach. 26 listopada aresztowani zostali wysłani pociągiem do Oslo i osadzeni w więzieniu Bredtveit. Jacob i Mathilde Maliniak byli dwojgiem ze 158 Żydów z Norwegii, których deportowano na statku MS Gotenland 25 lutego 1943 r. Kiedy przybyli do Auschwitz-Birkenau, Jacob i Mathilde zostali wysłani prosto do komory gazowej. Ich córce Maryli udało się przedostać do Szwecji po dramatycznej ucieczce. Podobnie jak jej ojciec została zawodowym muzykiem. Miała też własną orkiestrę.
Po wojnie utworzono Fundusz Pamięci Jaca i Matyldy Maliniaków. Fundusz wspiera młodych skrzypków związanych z Trøndelag (region w środkowej Norwegii). Podczas otwarcia wystawy Dom. Zniknął. Holokaust w Trondheim (Hjemme. Borte. Holocaust i Trondheim) w Muzeum Żydowskim w Trondheim w 2019 r. zaprezentowano skrzypce Jaca Maliniaka oraz zagrano na tym instrumencie. Dziś ich właścicielem jest jeden z jego wnuków. Instrument jest do dyspozycji pierwszego koncertmistrza Orkiestry Symfonicznej w Trondheim.