1919, Larvik — 1942, KL Auschwitz-Birkenau

POWRÓT

PLDE   |  ENG  | NO |  UKR

Biografia

Marie (Maja) Sachnowitz była cenioną piosenkarką pochodzącą z Larvik. Wiele lat wykonywała utwory inspirowane jazzem.

Urodziła się w Larvik w Norwegii w 1919 roku. Była środkowym dzieckiem, miała siedmioro rodzeństwa, wszyscy urodzili się w okresie między 1910 a 1925 r. Jej rodzice, Sara i Israel Leib, wyemigrowali z carskiej Rosji na początku XX wieku. Jej matka urodziła się w sztetlu Klikol (dzisiaj Klykolai), obecnym terenie Litwy przy granicy z Łotwą, a jej ojciec urodził się w Krasnopolju w Rosji (obecnie Białoruś). Osiedlili się w regionie Vestfold w Norwegii, gdzie jej ojciec założył sklep odzieżowy w Larvik w 1911 roku. W okresie międzywojennym rodzina Sachnowitzów, w której wszyscy mieli słuch muzyczny, dobrze zintegrowała się z lokalną społecznością i uczestniczyła w życiu społecznym, poprzez muzykę, występy i udział w różnych stowarzyszeniach. 

Podobnie jak reszta rodziny, Marie brała udział w życiu kulturalnym miasta Larvik. Pracowała jako sprzedawczyni i pokojówka, ale jej pasją była muzyka. Oprócz tego, że była doskonałą pianistką, miała piękny głos, to dzięki śpiewowi stała się znana. Niejednokrotnie przy różnych okazjach była chwalona przez gazety za swoje występy w Larvik. W 1938 roku została nazwana Księżniczką Larvik (Larvikprinsesse). Latem 1940 r. dołączyła do orkiestry jazzowej „Harmony Kings”, w skład której oprócz ośmiu innych członków wchodzili jej bracia Martin, który był liderem zespołu i Herman Sachnowitz. Obaj byli utalentowanymi muzykami grającymi na instrumentach dętych.

W 1942 roku nazistowscy okupanci zaczęli aresztować Żydów w Norwegii z pomocą lokalnej policji. 773 osób zostało aresztowanych, a jedynie 35 norweskich Żydów wróciło do swoich domów po zakończeniu wojny. Marie Sachnowitz została aresztowana 26 listopada 1942 r. i deportowana statkiem SS Donau jeszcze tego samego dnia. Podobny los spotkał jej ojca, braci i narzeczonego, Idara Paltiel z Trondheim. Jej siostry Frida i Rita były deportowane później. Podczas przeprawy Marie otrzymała pozwolenie na zaśpiewanie dla pozostałych więźniów romantycznego przeboju Månestrale (Promień księżyca). Gdy statek wypływał z Zatoki Oslofjorden, w ładowni statku, gdzie byli uwięzieni żydowscy mężczyźni, w tym Idar i reszta rodziny Marie, słychać było znajomy głos. Później, brat Marie – Herman, jedyny ocalały z rodziny Sachnowitzów, opisał ten moment w swoich pamiętnikach. Również inni, nieliczni mężczyźni, którzy przeżyli koszmar obozów, będą wspominać piękny głos Marie. 

Kiedy SS Donau przypłynął do Szczecina, wszystkich więźniów w bydlęcych wagonach przewieziono do Auschwitz. Po przybyciu do obozu 1 grudnia 1942 r. Marie, podobnie jak inne Żydówki i dzieci z Norwegii, została wysłana bezpośrednio do komory gazowej.


Marie Sachnowitz na nartach z z siostrą Ritą. Ze zbiorów Muzeum Żydowskiego w Oslo

 


Zdjęcia z albumu rodzinnego. Ze zbiorów Muzeum Żydowskiego w Oslo

Marie (Maja) Sachnowitz była cenioną piosenkarką pochodzącą z Larvik. Wiele lat wykonywała utwory inspirowane jazzem.

Urodziła się w Larvik w Norwegii w 1919 roku. Była środkowym dzieckiem, miała siedmioro rodzeństwa, wszyscy urodzili się w okresie między 1910 a 1925 r. Jej rodzice, Sara i Israel Leib, wyemigrowali z carskiej Rosji na początku XX wieku. Jej matka urodziła się w sztetlu Klikol (dzisiaj Klykolai), obecnym terenie Litwy przy granicy z Łotwą, a jej ojciec urodził się w Krasnopolju w Rosji (obecnie Białoruś). Osiedlili się w regionie Vestfold w Norwegii, gdzie jej ojciec założył sklep odzieżowy w Larvik w 1911 roku. W okresie międzywojennym rodzina Sachnowitzów, w której wszyscy mieli słuch muzyczny, dobrze zintegrowała się z lokalną społecznością i uczestniczyła w życiu społecznym, poprzez muzykę, występy i udział w różnych stowarzyszeniach. 

Podobnie jak reszta rodziny, Marie brała udział w życiu kulturalnym miasta Larvik. Pracowała jako sprzedawczyni i pokojówka, ale jej pasją była muzyka. Oprócz tego, że była doskonałą pianistką, miała piękny głos, to dzięki śpiewowi stała się znana. Niejednokrotnie przy różnych okazjach była chwalona przez gazety za swoje występy w Larvik. W 1938 roku została nazwana Księżniczką Larvik (Larvikprinsesse). Latem 1940 r. dołączyła do orkiestry jazzowej „Harmony Kings”, w skład której oprócz ośmiu innych członków wchodzili jej bracia Martin, który był liderem zespołu i Herman Sachnowitz. Obaj byli utalentowanymi muzykami grającymi na instrumentach dętych.

W 1942 roku nazistowscy okupanci zaczęli aresztować Żydów w Norwegii z pomocą lokalnej policji. 773 osób zostało aresztowanych, a jedynie 35 norweskich Żydów wróciło do swoich domów po zakończeniu wojny. Marie Sachnowitz została aresztowana 26 listopada 1942 r. i deportowana statkiem SS Donau jeszcze tego samego dnia. Podobny los spotkał jej ojca, braci i narzeczonego, Idara Paltiel z Trondheim. Jej siostry Frida i Rita były deportowane później. Podczas przeprawy Marie otrzymała pozwolenie na zaśpiewanie dla pozostałych więźniów romantycznego przeboju Månestrale (Promień księżyca). Gdy statek wypływał z Zatoki Oslofjorden, w ładowni statku, gdzie byli uwięzieni żydowscy mężczyźni, w tym Idar i reszta rodziny Marie, słychać było znajomy głos. Później, brat Marie – Herman, jedyny ocalały z rodziny Sachnowitzów, opisał ten moment w swoich pamiętnikach. Również inni, nieliczni mężczyźni, którzy przeżyli koszmar obozów, będą wspominać piękny głos Marie. 

Kiedy SS Donau przypłynął do Szczecina, wszystkich więźniów w bydlęcych wagonach przewieziono do Auschwitz. Po przybyciu do obozu 1 grudnia 1942 r. Marie, podobnie jak inne Żydówki i dzieci z Norwegii, została wysłana bezpośrednio do komory gazowej.

11 IV 1919, Larvik (Norwegia) — 1 XII 1942, KL Auschwitz-Birkenau

POWRÓT

PLDE   |  ENG  | NO |  UKR

Skip to content